امام علی | زندگینامه حضرت علی
زندگی نامه امام علی (ع)
امام علی بن أبي طالب (عليه السلام)، اولین امام شیعیان و چهارمین خلیفه راشد اسلامی بوده و در تاریخ ۱۳ رجب سال ۲۳ قبل از هجرت در مکه متولد شد.
امام علی (ع) یکی از بزرگترین شخصیتهای تاریخ اسلام، مصداق بارز حدیث ثقلین و منبع الهام بسیاری از مسلمانان است و زندگینامه ایشان حاوی درسها و آموزههای مهمی است.
امام علی (ع) از جمله کسانی هستند که اسمشان در روایات بسیاری آمده است که در زمان ظهور امام زمان (عج) رجعت خواهند کرد.
در این مقاله سعی داریم به زندگینامه ایشان از تولد تا شهادتشان به طور خلاصه بپردازیم.
در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
ولادت امام علی (ع)
- شجره نامه
امام علی (ع)، نخستین فرزند از قبیله بنی هاشم بود که هم پدر و هم مادرشان از قبیله بنی هاشم بودند. پدر امام علی، ابوطالب نام داشت و او نیز فرزند عبدالمطلب بودند و ایشان نیز فرزند هاشم بن عبد مناف بودند. مادر امام علی، فاطمه بنت اسد نام داشت و او نیز از نسل هاشم بن عبد مناف بود.
خاندان هاشمی در میان قبیله قریش و در کل جامعه عرب با فضیلتهای اخلاقی برجسته و صفات انسانی عالی شناخته میشدند.
این خاندان به دلیل مروت، شجاعت و سایر صفات نیکو اخلاقی خود معروف و زبانزد بودند.
- تولد در خانه کعبه
در روز سیزدهم ماه رجب سال 30 عام الفیل، امام علی (ع) در خانه کعبه به دنیا آمدند. داستان ولادت امام علی (ع) بسیار زیبا است:
فاطمه دختر اسد، در زمان درد زایمان، به سمت مسجد الحرام رفت و خود را به دیوار خانه کعبه نزدیک کرد. او با ایمان بیپایان به پیغمبران، کتبی که از طرف خدا نازل شده بود، و به احترام حضرت ابراهیم خلیل الله که این خانه را بنا کرده بود، التماس کرد و از خداوند خواست که تولد این کودک را آسان کند.
لحظاتی بعد، دیوار سمت جنوب شرقی مکه در مقابل چشمان عباس بن عبدالمطلب و یزید بن تعف شکافته شد و فاطمه وارد کعبه شد. پس از مدتی، دیوار دوباره به هم پیوست. فاطمه بنت اسد برای سه روز در کعبه که پاکترین مکان دنیا محسوب میشود، در آنجا ماند.
ایشان بعد از سه روز استقرار در کعبه، روز سیزدهم ماه رجب، فرزند خود را به دنیا آورد. دیوار از همان نقطهای که قبلاً شکافته شده بود، باز شد و ایشان به همراه فرزندش خارج شدند و بیان کردند:
پیامی از غیب شنیدم که نام کودک را ” علی ” بگذار.
کودکی حضرت علی(ع)
امام علی (ع) تا سن سه سالگی با والدین خود، حضرت ابوطالب و حضرت فاطمه بنت اسد، زندگی میکردند. از آغاز تولد، پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص)، به طور غیر مستقیم در تربیت و تعلیم ایشان نیز سهیم بود.
در زمانی که خشکسالی در مکه وجود داشت، عموی پیامبر، حضرت ابوطالب، با داشتن چندین فرزند، زندگی سخت و پرهزینه داشتند. پیامبر اسلام به همراه عموی خود، حضرت عباس، مشورت کردند و تصمیم گرفتند که هر کدام از آنها یکی از فرزندان حضرت ابوطالب را به خانههای خود ببرند تا به او کمک کنند. در نهایت، حضرت عباس، حضرت جعفر و پیامبر اسلام، حضرت علی (ع) را به خانههای خود بردند.
از این زمان به بعد، امام علی (ع) به طور کامل در کنار پیامبر اسلام، حضرت محمد (ص) زندگی کردند و در تمام مراحل زندگی او همراه او بودند، حتی در سفرهای خارج شهر و کوهستان و بیابان.
رشادت های حضرت علی(ع)
- اولین مسلمان:
حضرت علی (ع) اولین کسی بود که بعد از به پیامبری رسیدن حضرت محمد(ص)، ایشان را به عنوان پیامبر خدا پذیرفت و مسلمان شد.
- یوم الدار:
امام علی (ع) دارای فضایل اخلاقی، سیاسی، معنوی، اقتصادی و… فراوانی است که در متون مذهبی بیان شدهاند. در روزی که به عنوان “یوم الدار” شناخته میشود، پیامبر اسلام (ص) او را به عنوان وصی و جانشین خود انتخاب کرد.
- لیلة المبیت:
در یک اتفاق مهم دیگر، وقتی قریش نیت کشتن پیامبر اسلام (ص) را داشتند، امام علی (ع) در تختخواب پیامبر (ص) جاودانه به او جان داد و در جای ایشان خوابید تا پیامبر (ص) بتواند به مدینه هجرت کند.
- غزوه ها:
در مواجهه با غزوات اسلامی، امام علی (ع) به طور پایدار پیامبر اسلام (ص) را همراهی کرد. تنها در غزوه تبوک او به عنوان جانشین در مدینه ماند. اما در سایر غزوات مانند بدر، او با شکست دادن تعداد زیادی از مشرکان، در احد با حفاظت از پیامبر (ص)، در خندق با شکست دادن عمر بن عبدود، و در خیبر با کندن درِ بزرگ قلعه خیبر، نقش مهمی در پیروزیهای اسلامی ایفا کرد.
مطالعه بیشتر
آیا میدانستید فرشته میکائیل در فتح خیبر به امام علی کمک کرده است؟
- نزول آیه در وصف امام علی (ع):
منابع شیعه و برخی منابع اهل سنت، تا حدودی حدود ۳۰۰ آیه از قرآن کریم را به تحسین و فضایل امام علی (ع) اختصاص دادهاند، از جمله آیاتی مانند آیه مباهله، آیه تطهیر و آیه ولایت که به عصمت و مقام وی اشاره دارند.
- واقعه ی غدیر:
بعد از حجة الوداع در منطقه ی غدیر خم پیامبر اکرم (ص) حضرت علی را به عنوان وصی و جانشین خود اعلام کردند.
قطعا رشادت ها و فضایل امام علی (ع) بیشتر از این چند موردی است که قرار دادیم، به طوری که دعای نادعلی در وصف ایشان آمده است، اما سعی کردیم که به طور خلاصه مهم ترین این فضایل را بیان کنیم.
ازدواج امیر المومنین (ع)
وقتی حضرت فاطمه (س) در خانه پدرش، پیامبر اسلام (ص)، حضرتی که از امامت و ولایت برخوردار است، اقامت داشت، افرادی از قبیله قریش از جمله ابوبکر، عمر و دیگران به منظور خواستگاری او آمدند. اما پیامبر اسلام (ص) این پیشنهاد را نپذیرفت.
مردمی از انصار به امام علی (ع) بیان کردند برای خواستگاری فاطمه (س) به خانه پیامبر (ص) مراجعه کن. حضرت علی به خانه پیامبر رفتند و ایشان پرسیدند که پسر ابوطالب به چه دلیل آمده است؟
امام علی (ع) اعلام کرد که: آمدهام تا دختر پیامبر (ص) را خواستگاری کنم.
پیامبر اسلام (ص) حضرت علی را خوش آمد گفت و فرمودند: مرحبا و اهلا.
پیامبر در سالهای اولیه هجری، دخترشان را به امام علی (ع) دادند. پس از این مراسم، حضرت فاطمه (س) و امام علی (ع) دو فرزند به نامهای حسن و حسین و دو دختر به نامهای حضرت زینب و امالکلثوم داشتند.
همچنین امام علی بعد از شهادت حضرت زهرا (س)، با ام البنین (س) ازدواج کردند که از این ازدواج 4 فرزند داشتند که از جمله فرزندانشان حضرت ابوالفضل بودند.
واقعه ی غدیر
بعد از اتمام مراسم حج و عید قربان در آخرین سال عمر حضرت محمد (ص)، در مسیر بازگشت به جایی به نام غدیر خم در نزدیکی جحفه توقف کردند.
خداوند به پیامبر وحی داد که باید رسالت خود را به اتمام برساند. بعد از اقامه نماز ظهر، پیامبر (ص) به بالای منبری که از جهاز شتران ساخته شده بود رفتند و به مردم فرمودند:
“ای مردم! زمان رسیده که من دعوت حق را لبیک کنم و از بین شما بروم. در مورد من چه فکر میکنید؟”
مردم پاسخ دادند:
“شهادت میدهیم که تو آیین خداوند را تبلیغ کردی.”
حضرت محمد (ص) سپس ادامه داد:
“آیا شهادت نمیدهید که به جز خدای یکتا، خدایی نیست و محمد بنده خدا و پیغمبر اوست؟”
مردم پاسخ دادند:
“آری، شهادت میدهیم.”
سپس حضرت محمد (ص) دست حضرت علی (ع) را بالا برد و فرمود:
“ای مردم! در نزد مومنان شایستهتر از خودشان چه کسی است؟”
مردم جواب دادند:
“خدا و پیغمبر او بهتر میدانند.”
سپس حضرت محمد (ص) ادامه داد:
“ای مردم! هر کس که من مولا و رهبر او هستم، علی نیز مولا و رهبر اوست.”
این جمله را برای 3 بار تکرار کردند. سپس مردم به خاطر انتخاب امام علی (ع) تبریک گفتند و با او بیعت کردند.
یکی از افراد وفادار و که در این جمع حضور داشت سلمان فارسی بود.
خلافت امیر المومنین (ع)
بعد از شهادت پیامبر اسلام (ص)، یک گروه از مسلمانان ابوبکر را به عنوان خلیفه خود انتخاب کردند.
این انتخاب به دلایل مختلفی انجام شد، از جمله رقابتها و دشمنیهای قدیمی و حسودانه بین مردم. برخی منابع حتی گزارش دادند که علی (ع) درباره انتخاب ابوبکر با او مناظره کرده و او را به خاطر نادیده گرفتن حق اهل بیت پیامبر (ص) سرزنش کرده است.
بعضی از منابع تاریخی شیعی و سنی نیز نقل کردهاند که یاران ابوبکر تلاش کردند تا بیعت از علی (ع) بگیرند و در این فرآیند، فاطمه الزهرا (س) آسیب دیده و جنینی که داشته سقط شد، که در نهایت منجر به شهادت حضرت زهرا (س) گردید.
حضرت علی (ع) نیز در اوقات مختلف اعتراضات خود را در مورد انتخاب ابوبکر اعلام کرد و به عنوان جانشین پیامبر اسلام (ص) ادعا کرد. یکی از معروفترین این اعتراضات، خطبه شقشقیه بود.
در طول حدود ۲۵ سالی که امام علی (ع) در دوره حکومت خلفای سهگانه بود، تقریباً از امور سیاسی و حکومتی دوری میکرد. او اصولاً به انجام خدمات علمی و اجتماعی اختصاص داده بود.
از میان این خدمات میتوان به جمعآوری قرآن که به مصحف امام علی (ع) شهرت داشت و حفر قنات اشاره کرد. همچنین، خلفا در مواضع مختلف حکومتی از نظرات و مشورتهای امام علی (ع) بهرهبردند.
اما پس از خلیفه سوم، امام علی (ع) با فشار و تقاضای مسلمانان، خلافت و حکومت را پذیرفت. در دوران حکومت او، اهمیت عدالت بسیار زیادی داشت و در مقابل روش پیشین خلفا که بیتالمال را بر اساس سوابق افراد تقسیم میکردند، مقاومت کرد.
او دستور داد که تمام مسلمانان، بیتفاوت از نژاد و قومیت، در سهمی متساوی از بیتالمال قرار بگیرند و زمینهایی که عثمان به افراد مختلف واگذار کرده بود، به دولت بازگردانده شود. در دوره کوتاه حکومت امام علی (ع)، سه جنگ داخلی سخت جمل، جنگ صفین و نهروان رخ داد.
شهادت امام علی (ع)
در ساعات سحرگاه ۱۹ رمضان سال ۴۰ قمری، امام علی (ع) در حال انجام سجده در مسجد کوفه به شمشیر ابن ملجم مرادی زخمی شدند. دو روز بعد، یعنی در ۲۱ رمضان، به شهادت رسیدند و سپس به صورت مخفیانه دفن شدند.
این واقعه در زمانی رخ داد که امام علی (ع) تلاش میکرد تا مردم عراق را برای مقابله با معاویه بسیج کند، اما تنها تعداد کمی از مردم به او پیوستند. در این شرایط، معاویه با آگاهی از وضعیت عراق، به نواحی مختلف حکومت امام علی (ع) در جزیره عرب و عراق حمله کرد.
بر اساس منابع تاریخی، سه نفر از خوارج توافق کرده بودند تا سه شخصیت یعنی امام علی (ع)، معاویه و عمرو بن عاص را به قتل برسانند و ابن ملجم مرادی مسئولیت قتل امام علی (ع) را بر عهده داشت.
پس از شهادت، امام علی (ع) طبق وصیت خود، توسط امام حسن (ع)، امام حسین (ع)، محمد بن حنفیه و با همراهی عبدالله بن جعفر در نجف کنونی (که در آن زمان غریین نام داشت) به طور مخفیانه دفن شد.
این اقدام به منظور جلوگیری از نبش قبر و احترامنگاری نادرست به آرامگاه او انجام شد.
در دوره حکومت عباسیان، امام صادق (ع) مکان دفن امام علی (ع) را به طور آشکار اعلام کرد.
و جالب است بدانید امام علی (ع) در قبر حضرت نوح و در سینه حضرت نوح مدفون است.
زیارت امین الله که برای امام علی (ع) از طرف امام سجاد خوانده شده را مطالعه کنید.
امید روشن هستم، از سال 96 پا به عرصه سایت گذاشتم. من یکی از علاقمندانِ حوزه سئو هستم و تلاش میکنم با علم سئو مطالب آموزشی بیشتری را در بستر وب منتشر کنم.
امید روشن هستم، از سال 96 پا به عرصه سایت گذاشتم. من یکی از علاقمندانِ حوزه سئو هستم و تلاش میکنم با علم سئو مطالب آموزشی بیشتری را در بستر وب منتشر کنم.
1 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
عالی بود ، موفق باشید برادر عزیز،خدا پشت و پناهتان و عنایات ائمه اطهار و حضرت علی(ع) همواره چراغ راهتان باشد،به امید کارهای جدید از شما 🙏