امام سجاد | زندگینامه امام زین العابدین
امام سجاد | زندگینامه امام زین العابدین
زندگینامه امام سجاد خلاصه
علی بن حسین، به نام امام سجاد و زین العابدین شناخته میشوند. ایشان چهارمین امام شیعیان بودند و در طول ۳۴ سال امامت داشتند.
ایشان در واقعه کربلا حضور داشت، اما به دلیل بیماری، در جنگ شرکت نکرد. پس از شهادت امام حسین، ایشان به همراه اسیران کربلا به کوفه و سپس به شام منتقل شدند.
خطبه ای که امام سجاد در شام بیان کردند، مردم را با واقعیتهای اهل بیت آگاه کرد.
در دوران امام سجاد، واقعه حره، نهضت توابین و قیام مختار اتفاق افتاد. از جمله آثار مشهور امام سجاد علیه السلام میتوان کتاب صحیفه سجادیه که شامل ادعیه و مناجات های امام سجاد است اشاره کرد. همچنین رسالة الحقوق که شامل ۵۰ حق از حقوق خدا و بندگان، مردم و حاکمان، والدین و فرزندان، همسایگان و … است.
به گفته روایات، امام سجاد به دستور ولید بن عبد الملک با سم به شهادت رسیدند و در قبرستان بقیع کنار مزار امام حسن، امام محمد باقر و امام جعفر صادق مدفون شدند.
امام سجاد دارای فضائل بسیاری بودند. ایشان تمام عمر خود را به عبادت و کمک به فقرا اختصاص دادند و به خاطر عبادتهای خاص خود شناخته میشدند. اهل سنت نیز از علم و عبادت و پرهیزگاری حضرت امام سجاد علیه السلام ستایش میکردند.
بیوگرافی امام سجاد
● نام: علی بن حسین
● پدر: امام حسین (ع)
● مادر: شهربانو
● تاریخ ولادت: ۵ شعبان یا ۱۵ جمادی الثانی، ۳۸ق.
● محل تولد: مدینه
● مدت امامت: ۳۴ سال (۶۱ تا ۹۵ق)
● تاریخ شهادت: ۱۲ یا ۲۵ محرم، ۹۵ق
● مدفن: قبرستان بقیع
● کنیه: ابوالحسن، ابوالحسین، ابومحمد، ابوعبداللّه
● القاب: سجاد، زین العابدین، سیدالساجدین، ذوالثفنات،
● همسران: ام عبدالله و …
● فرزندان: محمد، عبدالله، حسن، حسین اکبر، زید، عمر، حسین اصغر، عبدالرحمن، سلیمان، علی، خدیجه، محمد اصغر، فاطمه، علّیه، ام کلثوم
زندگی نامه امام سجاد کوتاه
علی بن حسین، که به عنوان امام سجاد و زین العابدین شناخته میشوند، چهارمین امام شیعیان و فرزند امام حسین(ع) بودند.
برخی روایات مادر ایشان با عنوان شهربانو هم نام بردهاند. این بانوی با اخلاص، در رویای صادقه به اسلام گام نهاد و به اسلام پیوست و مانند نرجس خاتون، مادر امام مهدی (عجّل الله فرجه الشریف)، توسط حضرت صدیقه کبری (سلام الله علیها) برای ازدواج با فرزند عزیزش، امام حسین (علیه السلام) انتخاب شد. ایشان پس از تحمل دشواریهای بسیار، به مدینه آمدند.
بنابر نقل های مشهور، امام سجاد در سال ۳۸ هجری قمری متولد شدهاند اما برخی دیگر از نقلها بیان میکنند که امام سجاد علیه السلام در سال ۴۸ هجری قمری به دنیا آمدهاند و همچنین برخی روز تولد ایشان را پنجم شعبان و برخی پانزدهم جمادی الثانی بیان کردهاند. (البته ماه شعبان به تعبیرات نزدیک تر است، و ماهی است که امام حسین، حضرت ابوالفضل، حضرت حجت در آن متولد شده اند و به گفته پیامبر شعبان ماه من است و اعمال ماه شعبان از ثواب بسیاری برخوردار است)
دوره زندگی امام سجاد علیه السلام همزمان با امامت سه امام شیعه امام علی علیه السلام، امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام بوده است.
همسر امام سجاد
امام سجاد علیه السلام امام چهارم شیعیان دارای همسران متعددی بودند که اکثریت آنها ام ولد بودند.
یکی از همسران معتبر حضرت سجاد (علیه السلام) حضرت فاطمه (ام عبدالله) دختر حضرت امام حسن (علیه السلام) بود. از این ازدواج، امام محمدباقر (علیه السلام) به دنیا آمدند.
آغاز امامت
آغاز امامت امام سجاد (علیه السلام) در سال ۶۱ هجری قمری بود و به مدت 34 یا ۳۵ سال ادامه یافت. در طول دوران امامت او، شیعیان با سختیها و سختگیریهای حاکمان بنی امیه مواجه بودند. به طوری که در ابتدای امامت او، تنها پنج نفر از اصحاب ایشان با او همراه بودند، که این نیز نشاندهنده وضعیت خاص آن زمان است.
در این دوره سخت، امام سجاد (ع) به تربیت چندین شاگرد و شیعه وفادار پرداخت. برخی از این شاگردان شامل سعید بن جبیر، سعید بن مسیب، محمد بن جبیر بن مطعم، یحیی بن امالطول و ابوخالد کابلی بودند.
خصایل امام سجاد (ع)
● یکی از ویژگیهای واقعی امام سجاد (علیه السلام)، عبادت صادقانه و اخلاصی بود که به درگاه خداوند انجام میدادند. او با ایمان عمیق خود به خدا و تواضع و فروتنی خود، به گونهای عبادت میکرد که حتی مالک بن انس میگوید: “علی بن حسین در شبانهروز هزار رکعت نماز میخواند تا زمانی که از دنیا جدا شد. به همین دلیل به او «زین العابدین» گفته میشود.
(ذهبی، العِبَر، دار الکتب العلمیه، ج1، ص83 )
● همانطور که گفته شد امام سجاد بسیار عبادت میکردند. در پرسش و پاسخی از امام سجاد در خصوص نماز شب آمده است: چرا شب زنده داران از همه مردم خوش سیماترند؟ امام نیز در پاسخ فرموده: چون با خداوند خلوت می کنند، نماز شب میخوانند و خدا نیز جامه ای از نور خویش بر آنان می پوشاند.
● همچنین، امام سجاد (ع) به فقرا و محتاجان بسیار کمک میکرد و به آنها به طور مخفی و در تاریکی غذا میرساند. ابو حمزه ثمالی نقل میکند که علی بن حسین (ع) در شبانه روز مقداری غذا را بر دوش خود میگذاشت و به طور مخفی به فقرا میرساند و میفرمود: “صدقهای که در تاریکی شب داده شود، غضب خداوند را خاموش میکند.”
(ذهبی، سیراعلام النبلاء، 1414ق، ج4، ص393 )
● ضمناً، امام سجاد (ع) به بردگان نیازی نداشت، اما آنها را جهت آزادی میخرید. او در هر زمان و شرایطی برای آزادی بردگان تلاش میکرد، به طوری که در شهر مدینه، تعداد زیادی از آنان را آزاد کرد و آنها به افتخار موالی امام به آزادی دست یافتند.
(سید الاهل، زین العابدین، 1961م، ص7و47 )
واقعه کربلا
با توجه به تاریخ نگاران، امام سجاد (علیه السلام) در روزی که واقعه کربلا رخ داد و امام حسین (علیه السلام) و یارانش به شهادت رسیدند، ۲۳ ساله بود.
در آن روز، وضعیت امام سجاد به گونهای بد بود که در برخی موارد، تلاش میشد تا او را به شهادت برسانند. اما حمید بن مسلم با اظهار این که او بیماری دارد و همین برای ایشان کفایت میکند، از کشتن امام سجاد (ع) توسط سپاهیان شمر پس از شهادت امام حسین (ع) جلوگیری کرد.
بر اساس گزارش حمید بن مسلم، او پیوسته به مراقبت از امام سجاد (ع) مشغول بود تا از شهادت ایشان جلوگیری کند.
پس از وقوع واقعه کربلا، امام سجاد (علیه السلام)، حضرت زینب و اهل بیت امام حسین (علیه السلام) را به اسارت در آوردند و آنها را به سوی کوفه و سپس شام منتقل کردند. در زمانی که اسیران را از کربلا به کوفه میبردند، امام سجاد (ع) به دلیل بیماری شدیدی که داشتند و ناتوانی در نگهداری خود بر پشت شتر، هر دو پایش را به شکم شتر بستند.
برخی گزارشها حاکی از آن هستند که امام سجاد (ع) در کوفه خطبهای ایراد داده است. اما شرایط کوفه، سختی و سرکوبی مأموران حکومت و نیز ترس و بیرحمی مردم کوفه، انتقال دقیق گزارشهای خطبه ایشان را دشوار میکند.
سخنان امام سجاد (ع) در کوفه بسیار به خطبهای شبیه است که در مسجد اموی دمشق ایراد داده است. به همین دلیل، با گذر زمان، ممکن است راویان ماجراها را با هم ادغام کرده باشند.
در مسجدی در شام، امام سجاد (علیه السلام) یک خطبه ایراد داد و خود را همراه با پدر و جد خود به مردم معرفی کرد. او به شامیان اظهار کرد که آنچه یزید و مأموران او ادعا کردهاند، درست نیست.
پدر او یعنی امام حسین (علیه السلام) یک بیگانه نبوده و هدف او از قیام، ایجاد تقسیم و اختلاف در جامعه مسلمانان نبود، بلکه برای دعوت به حقیقت و اصول اسلام و برای رفع بدعتها و اشتباهاتی که در دین پدید آمده بود، به پاخاسته بود.
او با پاکی و سادگی عصر جد و جدانش را به دست آورد.
این خطبه نشان از تلاش امام سجاد (ع) برای تصحیح مفاهیم و اصول دین در آن زمان دارد.
رخداد های مهم
بعد از وقوع واقعه کربلا، در دوران امام سجاد (علیه السلام)، اتفاقات مهمی رخ داد:
● یکی از این اتفاقات در سال 63 قمری به نام “واقعه حره” رخ داد. مردم مدینه علیه حکومت امویان قیام کردند، اما امام سجاد (علیه السلام) در ابتدای این شورش از مشارکت در آن دست برداشت و با مردم همراه نشد، زیرا او میدانست که پایان این قیام موفق نخواهد بود.
● همچنین، نهضت توابین یکی دیگر از جنبشهای مهمی بعد از واقعه کربلا بود. افراد در این جنبش به پیروزی خود امامت جامعه را به اهل بیت (علیهم السلام) واگذار کردند.
● در مورد قیام مختار نیز که سومین جنبش مهم پس از واقعه کربلا بود، ارتباط امام سجاد (علیه السلام) با این جنبش موجب ابهام شده است. گفته میشود که مختار پس از موفقیت در جلب شیعیان در کوفه، از امام سجاد (علیه السلام) استمداد جست، اما امام به این درخواست روی خوش نشان نداد.
آثار امام سجاد (ع)
صحیفه سجادیه
صحیفه سجادیه، مجموعهای از دعاهای امام سجاد (علیه السلام) است که در آن میتوان تصویر اجتماع آن زمان، به ویژه در مدینه را مشاهده کرد.
این دعاها شامل بیزاری از رفتارها و سخنان ناپسند مردمان آن دوران، و پناهجویی به خدا از آنچه او مشاهده و شنیده است، و همچنین راهنمایی برای زندگی در راه ایمان و قرآن و پاکیزگی روحی است.
ترجمههای متعددی از صحیفه سجادیه به زبانهای مختلف انتشار یافته است، از جمله زبانهای فارسی، انگلیسی، فرانسوی و دیگر زبانها.
به نظر میآید که امام سجاد (علیه السلام) از طریق دعاها و مناجات ها، سعی داشت تا به اندازهای که ممکن است، مردم را از تأثیرات شیطان نجات دهد و آنها را به خدا نزدیکتر کند.
دعای سحر مشهور به دعای ابوحمزه
دعای سحر، معروف به دعای ابوحمزه، یکی از دعاهای مهم و پرمعنا در ماه مبارک رمضان است. این دعا توسط امام زینالعابدین در سحرهای این ماه قرائت میشد و ابوحمزه ثمالی از ایشان این دعا را منتقل کرده است. این دعا شامل مفاهیم عالی و توصیفات شگفتانگیزی است و به زبانی رسا ارائه شده است.
زیارت امین الله
زیارت امین الله یک متن زیارتنامه است که امام سجاد (علیه السلام) آن را هنگام زیارت مزار حضرت علی (علیه السلام) قرائت کرده اند. این زیارت به عنوان یکی از معتبرترین زیارات شناخته میشود و میتوان آن را در هر مکانی، از جمله نزد قبور سایر ائمه (علیهم السلام)، خواند.
فضایل امام سجاد
شهادت حجر الاسود به امامت حضرت سجاد
حادثه شهادت حجر الاسود به امامت امام سجاد (علیه السلام) در یک اختلاف میان او و محمد بن حنفیه درباره امامت رخ داد.
این حادثه نمونهای از فضیلت و اهمیت امام سجاد است. قطب الدین راوندی در الخرائج این واقعه را به شرح زیر توصیف کرده است:
امام سجاد (علیه السلام) دعوت کرد که هر دو طرف (یعنی او و محمد بن حنفیه) پیش حجر الاسود بروند و ادعای امامت خود را مطرح کنند. به دعوت امام و به احترام سن محمد حنفیه، ابتدا ایشان پس از انجام نماز و دعا به درگاه خداوند از سنگ حجر الاسود خواست تا بر امامتش شهادت دهد، اما این اتفاق نیفتاد.
سپس امام سجاد (علیه السلام) به نماز و دعا پرداخت و از سنگ خواست که بر امامت او شهادت دهد. سنگ پس از سخن گفتن و بر امامت علی بن حسین (علیه السلام) شهادت داد و محمد بن حنفیه هم امامت او را پذیرفت.
شهادت امام سجاد (ع)
تاریخ دقیق شهادت امام سجاد (علیه السلام) مشخص نیست؛ برخی آن را سال ۹۵ ق و برخی دیگر ۹۴ ق معین کردهاند. همچنین، در مورد روز شهادت امام سجاد (علیه السلام) نیز تفاوتهایی وجود دارد، از جمله ۱۲ محرم و ۲۵ محرم.
در منابع دیگر هم گزارشهایی درباره ۱۸، ۱۹ و ۲۲ محرم به چشم میخورد.
شهادت امام سجاد (علیه السلام) به دستور ولید بن عبد الملک و با استفاده از سم گزارش شده است. مزار او در قبرستان بقیع در کنار مزار امام حسن مجتبی (علیه السلام)، امام محمد باقر (علیه السلام) و امام جعفر صادق (علیه السلام) قرار دارد. سن امام هنگام شهادت ۵۷ سال اعلام شده است.
امام سجاد علیه السلام دو سال از مدت عمر خود را در زمان حضرت علی، ده سال را در زمان امام حسن و ده سال را در خدمت امام حسین علیه السلام سپری کرده اند.
و مدت امامتشان ۳۵ یا 34 سال بوده است.
امید روشن هستم، از سال 96 پا به عرصه سایت گذاشتم. من یکی از علاقمندانِ حوزه سئو هستم و تلاش میکنم با علم سئو مطالب آموزشی بیشتری را در بستر وب منتشر کنم.
امید روشن هستم، از سال 96 پا به عرصه سایت گذاشتم. من یکی از علاقمندانِ حوزه سئو هستم و تلاش میکنم با علم سئو مطالب آموزشی بیشتری را در بستر وب منتشر کنم.
دیدگاهتان را بنویسید