اذان و اقامه | نحوه اذان و اقامه نماز
اذان و اقامه | نحوه اذان و اقامه نماز
اذان و اقامه، دو عملی هستند که قبل از شروع نماز انجام میشوند و توصیه میشود که هر دو را قبل از گفتن تکبیره الاحرام انجام دهید.
این کار باعث میشود که نمازگزار ثواب زیادی به همراه داشته باشد.
اذان برای اعلان وقت نماز انجام میشود و اقامه برای اعلان شروع نماز جماعت است.
در نماز های فرادی، خواندن اذان و اقامه خطاب به نفس انسان برای انجام نماز استفاده میشود و یا به عبارت دیگر، به منظور ترغیب خود و دیگران به ادای نماز اعلام می شود.
در ادامه مطلب به بحث معرفی اذان و اقامه می پردازیم.
اهمیت اذان و اقامه قبل از نماز چیست؟
در احادیث و روایات، تأکید زیادی بر قرائت اذان و اقامه در نماز وجود دارد. به عنوان مثال، در یک روایت از پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) آمده است که اگر کسی در مکانی دورافتاده در بیابان و بدون همراه باشد و به دلیل نبودن آب وضو نگیرد، او باید اذان و اقامه را بخواند و نماز را برپا کند.
در این صورت، خداوند به فرشتگان دستور میدهد که در عقب او صف بگیرند، یک صفی که از دو طرف آن نتوان دید. این فرشتگان با او همراه میشوند و در رکوع با او رکوع کنند و در سجود با او سجود کنند. وقتی او دعا کند، آمین بگویند.
پیامبر به ابوذر اظهار داشت:
“هر کسی که اقامه بخواند و اذان ندهد، جز دو ملک که با او همراه هستند، هیچ فرشتهای نماز با او نماز نمیخواند .”
متن عربی اذان
اللّهُ أَکْبَرُ ، اللّهُ أَکْبَرُ
معبود به حق بزرگترین است
اللّهُ أَکْبَرُ ، اللّهُ أَکْبَرُ
معبود به حق بزرگترین است
أَشْهَدُ أَنْ لا إِلٰهَ إلّا اللّهُ ، أَشْهَدُ أَنْ لا إِلٰهَ إلّا اللّهُ
گواهی می دهم که بجز الله دیگر معبود به حقی نیست
أَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُوْلُ اللّهِ ، أَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُوْلُ اللّهِ
گواهی می دهم که محمّد فرستاده الله است
أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیًّا وَلِیُّ ٱللَّٰهِ ، أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیًّا وَلِیُّ ٱللَّٰهِ
گواهی می دهم که علی ولی خداست
حَیَّ عَلَی الصَّلاهِ ، حَیَّ عَلَی الصَّلاهِ
بشتابید به سوی نماز
حَیَّ عَلی الفَلٰاحِ ، حَیَّ عَلی الفَلٰاحِ
بشتابید به سوی کامیابی
حَیَّ عَلَىٰ خَیْرِ ٱلْعَمَلِ ، حَیَّ عَلَىٰ خَیْرِ ٱلْعَمَلِ
بشتابید به سوی بهترین کار
اللّهُ أَکْبَرُ ، اللّهُ أَکْبَرُ
معبود به حق بزرگترین است
لا إِلٰهَ إلّا اللّهُ ، لا إِلٰهَ إلّا اللّهُ
بجز الله دیگر معبود به حقی نیست
متن عربی اقامه
اللّهُ أَکْبَرُ ، اللّهُ أَکْبَرُ
معبود به حق بزرگترین است
أَشْهَدُ أَنْ لا إِلٰهَ إلّا اللّهُ ، أَشْهَدُ أَنْ لا إِلٰهَ إلّا اللّهُ
گواهی می دهم که بجز الله دیگر معبود به حقی نیست
أَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُوْلُ اللّهِ ، أَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُوْلُ اللّهِ
گواهی می دهم که محمّد فرستاده الله است
أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیًّا وَلِیُّ ٱللَّٰهِ ، أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیًّا وَلِیُّ ٱللَّٰهِ
گواهی می دهم که علی ولی خداست
حَیَّ عَلَی الصَّلاهِ ، حَیَّ عَلَی الصَّلاهِ
بشتابید به سوی نماز
حَیَّ عَلی الفَلٰاحِ ، حَیَّ عَلی الفَلٰاحِ
بشتابید به سوی کامیابی
حَیَّ عَلَىٰ خَیْرِ ٱلْعَمَلِ ، حَیَّ عَلَىٰ خَیْرِ ٱلْعَمَلِ
بشتابید به سوی بهترین کار
قَدْ قٰامَتِ الصَّلاَهُ ، قَدْ قٰامَتِ الصَّلاَهُ
قطعا نماز بر پا شد
اللّهُ أَکْبَرُ ، اللّهُ أَکْبَرُ
معبود به حق بزرگترین است
لا إِلٰهَ إلّا اللّهُ
بجز الله دیگر معبود به حقی نیست
معنی لغوی اذان و اقامه چیست؟
- اصطلاحاً “اذان” به معنای اعلان و فراخوانی است و از واژه “تاذین” به وجود آمده.
- همچنین واژه “اقامه” به معنای ادامه دادن و یا برپا داشتن آمده و در اصطلاح فقهی به معنای ذکرهای خاصی استفاده میشود که به منظور اعلان زمان نماز و آمادهسازی برای اجرای آن قرائت میشوند.
اذان و اقامه در احادیث ائمه
بدیهی است که با توجه به تأکید اهل بیت و ائمه اطهار بر قرائت اذان و اقامه قبل از شروع نماز، میتوان در این زمینه روایات و احادیث فراوانی را پیدا کرد. ما به تعداد معدودی از این روایات اشاره میکنیم.
- پیامبر گرامی اسلام در خصوص اهمیت اذان و اقامه بیان می کنند که:
هر کسی برای خدا و خالص اذان بگوید، حق تعالی ثواب چهل هزار شهید و چهل هزار صدیق را به او کرامت میکند و به شفاعت او چهل هزار گناهکار داخل بهشت می شوند. - در روایتی از امام محمد باقر گفته شده است که:
هر کسی ۱۰ سال برای خداوند اذان بگوید خداوند گناهان او را بیامرزد، به قدر آنچه که چشمانش میبیند و صدایش در جانب آسمان بلند میشود و هر تر و خشکی که صدای او را بشنوند تصدیق او نمایند در آنچه میگوید و از ثواب هرکس که در آن مسجد با او به جماعت نماز میکند؛ بهرهای به او بدهند و به عدد هر که به صدای اذان او نماز میکند، حسنه بیابد. - در حدیثی دیگر نیز از پیامبر اکرم (ص) نقل شده است:
مؤذنان امین مسلمانان اند، بر نماز و روزه ایشان و بر گوشت و خون ایشان. از حق تعالی چیزی سؤال نمینمایند مگر آن که به ایشان عطا میفرماید، و در هیچ امری شفاعت نمیکنند مگر آن که شفاعت ایشان را قبول مینماید. - در روایتی از امام رضا (ع) آمده است که:
هشام بن ابراهیم به امام رضا (علیه السلام) شکایت کرد از بیماری و از این که او را فرزندی نمیشد. امام فرمودند که صدای خود را در خانه به اذان بلند کن. راوی گفت که چنین کردم؛ خداوند بیماریم را به صحت مبدل گردانید و فرزندانم بسیار شدند. - روایت دیگری نیز از حضرت محمد ( صلی الله علیه و آله) آمده است که فرموده اند:
مؤذن را در مابین اذان و اقامه، حق تعالی ثواب شهیدی کرامت میفرماید که در خون خود دست و پا زند.
تفاوت اذان و اقامه در چیست؟
اذان و اقامه تفاوتهایی دارند. اذان شامل ۱۸ جمله است در حالی که اقامه شامل ۱۷ جمله میباشد. به طور کلی و به زبان ساده، عبارات اقامه و اذان به جز در سه مورد، یکسان هستند:
- در اذان، تکبیر «الله اکبر» چهار بار گفته میشود، اما در اقامه دو بار.
- عبارت «قد قامت الصلاه» در اذان وجود ندارد، اما در اقامه دو بار اعلام میشود.
- تهلیل «لا اله الا الله» در اقامه یک بار به پایان میرسد، در حالی که در اذان دو بار گفته میشود.
احکام مرتبط با اذان و اقامه
- بهتر است که هر نفری، قبل از آغاز کردن نمازهای واجب روزانه، اذان و اقامه بخواند. این مورد بدون توجه به این که شخص نمازگزار مسافر باشد یا نماز او شکسته باشد، یا حتی اگر نماز او قضا باشد یا ادا است. در واقعیت، قبل از نماز عید فطر و عید قربان، به جای اذان و اقامه، مستحب است که سه بار عبارت “الصلاه” را تکرار کنیم.
- در روز اولی که نوزاد به دنیا می آید و قبل از افتادن نوار ناف او، عملی مفضل و مستحب است انجام دهیم. این عمل به این صورت انجام میشود که اذان را به گوش راست نوزاد و اقامه را به گوش چپ او خوانده میشود.
- جمله “أشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِی اللّه” در اذان و اقامه وارد نشده است، اما مناسب است که پس از عبارت “أشهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسولُ اللّه” به منظور قربت اعلام شود.
- باید به مراقبه نسبت به فاصله بین جملات اذان و اقامه اهمیت داده شود و نباید این فواصل بیش از حد طولانی باشند. در غیر اینصورت، باید اذان یا اقامه مجدداً تکرار شود.
- باید اذان و اقامه را پس از فرا رسیدن وقت مربوط به نماز بخوانیم.
- وقتی نمازگزار اقامه را میخواند، باید ایستاده، با وضو، به سمت قبله قرار بگیرد و بدنش آرام باشد. همچنین، به منظور رعایت احتیاط واجب، مفضل است که اقامه را آرام تر نسبت به اذان بخواند.
- اگر در نماز جماعت اذان و اقامه خوانده شده باشد، نمازگزاری که به عنوان عضو جماعت در نماز شرکت میکند، نیاز نیست مجدد آن ها را تکرار کند
- اگر کسی که قصد نماز خواندن دارد، قبل از آغاز نماز مطمئن نباشد که اذان خوانده شده یا نه، باید فرض کند که اذان نخوانده و خود آن را بخواند.
اما اگر قبل از نماز در حال اقامه خواندن باشد و ایمان به اینکه اذان قبل از نماز گفته شده است، نداشته باشد، در این صورت لازم نیست دوباره اذان بخواند و میتواند به نماز ادامه دهد.
احکام مرتبط با نماز آیات را نیز مطالعه کنید.
امید روشن هستم، از سال 96 پا به عرصه سایت گذاشتم. من یکی از علاقمندانِ حوزه سئو هستم و تلاش میکنم با علم سئو مطالب آموزشی بیشتری را در بستر وب منتشر کنم.
امید روشن هستم، از سال 96 پا به عرصه سایت گذاشتم. من یکی از علاقمندانِ حوزه سئو هستم و تلاش میکنم با علم سئو مطالب آموزشی بیشتری را در بستر وب منتشر کنم.
دیدگاهتان را بنویسید